“Behcətabad xatirəsi” — Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın “Pəri” deyə səsləndiyi sevdiyi qıza həsr etdiyi unudulmaz bir şeirdir. 1924-cü ildə Tehran Universitetinin tibb fakültəsinə qəbul olunan gənc Şəhriyar burada Sürəyya adlı bir qıza aşiq olur. Qızın yaşadığı məhəllənin adı — Behcətabad — şairin qəlbində o qədər iz buraxır ki, bu addan ilham alaraq özünə “Behcət” təxəllüsünü seçir və şeirlərini bu adla imzalamağa başlayır.

Lakin xoşbəxtlik uzun çəkmir. Universitetin son kurslarında, sevdiyi Pəridən ayrılmaq məcburiyyətində qalır. Səbəb isə siyasi güc və şəxsi ehtiras olur. Rza şah Pəhləvinin qohumu Çıraqəli xan da Sürəyyaya vurulur və Şəhriyarı bu eşqin qarşısında maneə kimi görür. Onun təsiri ilə şair Tehrandan uzaqlaşdırılır və Xorasanın Nişapur şəhərinə sürgün edilir.

Bu ayrılıq Şəhriyar üçün adicə bir ayrılıq deyil — canından qoparılmış bir parça, ölümdən betər bir acıdır. Ümidsiz bir son görüş ümidi ilə Sürəyyanın anasına yalvarır. Göz yaşları içində rica edir: “Heç olmasa son dəfə görüşə bilim.” Ana razılaşır — onların Tehranın Behcətabad parkında görüşməsinə söz verir. Amma həmin söz sadəcə havada qalır.

Şəhriyar o gecə Behcətabad parkının yanındakı çinar ağacının altında səhərə qədər gözləyir. Pəri gəlmir. Ürək gözləyərkən susur, qələm isə danışır. Və o gecənin ağrısından doğulur “Behcətabad xatirəsi”.


Ulduz sayaraq gözləmişəm hər gecə yarı,

Gec gəlmədədir yar yenə, olmuş gecə yarı


Gözlər asılı, yox nə qaraltı, nə də bir səs,

Batmış qulağım gör nə döşürməkdədi darı


Bir quş : “Ayığam”-söyləyərək gahdan inildər,

Gahdan onu day yel deyə laylay huş aparır


Yatmış hamı, bir Allah oyaqdı, daha bir mən

Məndən aşağı kimsə yox, ondan da yuxarı


Qorxum budu, yar gəlməyə birdən yarıla sübh,

Bağrım yarılar, sübhüm, açıla tarı!


Dan ulduzu istər çıxa, göz yalvarır, çıxma

O çıxmasa da ulduzumun yoxdur çıxarı


Gəlməz, tanıram bəxtimi, indi ağarar sübh,

Qaş beylə ağardıqca, daha baş da ağardı


Eşqin ki, qərarında vəfa olmayacaqmış,

Bilməm ki, təbiət niyə qoymuş bu qərarı?


Sanki xoruzun son banı xəncərdi soxuldu,

Sinəmdə ürək varsa, kəsib qırdı damarı.


Rişxəndilə qırcandı səhər, söylədi:-Durma,

Can qorxusu var eşqin, ulduzun bu qumarı


Oldum qaragün ayrıları o sarı teldən,

Bunca qara günlərdir edən rəngimi sarı.


Göz yaşları hər yerdən axarsa, məni tuşlar,

Dəryaya baxar, bəllidi, çayların axarı.


Əzbəs məni yarpaq kimi hicranla saraldıb,

Baxsan üzünə, sanki qızılgüldü, qızardı.


Mehrabi-şəfəqdə özümü səcdədə gördüm,

Qan içrə qəmim yox, üzüm olsun sənə sarı.


Eşqi var idi Şəhriyarın güllü, çiçəkli,

Əfsus, qara yel əsdi, xəzan oldu baharı.