Bəxtiyar Vahabzadə – Sözün vətənpərvər səsi

Bəxtiyar Vahabzadə – 20-ci əsr Azərbaycan ədəbiyyatının parlaq simalarından biri, poeziyanın və fikir azadlığının yorulmaz təbliğatçısıdır. O, 16 avqust 1925-ci ildə Şəki (o dövrdə Nuxa) şəhərində dünyaya gəlib. Fəhlə ailəsində doğulsa da, taleyi onu Azərbaycanın ədəbi və ictimai həyatının öncüllərindən birinə çevirdi. Atası Mahmud Vahabzadənin övladı olmayan bir ailə olaraq, Bəxtiyarı övladlığa götürməsi ilə başlayan həyat yolu sonralar böyük bir xalq sevgisinə çevrildi.

1934-cü ildə ailəsi ilə birlikdə Bakıya köçən Vahabzadə burada təhsilini davam etdirmiş, Azərbaycan Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində oxumuş və elə burada da uzun illər dərs demişdir.

Ədəbi Yolu və Poeziyasının İşığı

Bəxtiyar Vahabzadənin ədəbi yaradıcılığı 1943-cü ildə çap olunan "Ana və şəkil" şeiri ilə başlayır. İlk kitabı "Mənim dostlarım" müharibədən qələbə ilə çıxan xalqın duyğularını əks etdirən lirik şeirlərlə doludur. Onun şeirlərində və poemalarında milli düşüncə, vətən sevgisi, azadlıq arzusu, ana dili və ailə dəyərləri əsas yer tutur. Lirika və fəlsəfə, obraz və hiss onun poeziyasında birləşir və oxucunu düşündürür.

Vahabzadə həm də dramatik əsərlərin müəllifidir. Onun "İkinci səs", "Vicdan", "Yağışdan sonra", "Fəryad", "Dar ağacı", "Rəqabət" kimi pyesləri Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında uğurla səhnələşdirilib.

Gülüstan və Milli Ruhun Qalxan Səsi

1958-ci ildə yazdığı məşhur "Gülüstan" poeması ilə parçalanmış Azərbaycanın dərdinə səs verən şair, sovet rejiminin sərt reaksiyası ilə üzləşdi. Ona "millətçi" damğası vuruldu və universitetdən uzaqlaşdırıldı. Lakin bu, onun sözün gücünə və milli mübarizəyə olan inamını qıra bilmədi. Sonralar bu dövrdə yazdığı cəsarətli əsərlər "Sandıqdan səslər" adı ilə nəşr olundu.

Elm, Siyasət və Xalq Xidməti

Filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü olan Vahabzadə, elmi fəaliyyəti ilə də tanınırdı. "Səməd Vurğunun həyat və yaradıcılığı" mövzusunda müdafiə etdiyi doktorluq dissertasiyası onun həm də ciddi ədəbiyyatşünas olduğunu göstərdi.

Eyni zamanda o, ictimai-siyasi həyatda da fəal idi – Ali Sovetin deputatı, Azərbaycan Milli Məclisinin millət vəkili olmuş, xalqın sözünü təkcə şeirlə deyil, həm də tribunadan səsləndirmişdir.

Təltiflər və Dəyərli Əsərlər

Bəxtiyar Vahabzadə 1984-cü ildə Azərbaycan SSR xalq şairi fəxri adına layiq görülmüş, SSRİ və Azərbaycan Dövlət mükafatlarına, "Qırmızı Əmək Bayrağı" və "İstiqlal" ordenlərinə layiq görülmüşdür.

O, 70-dən çox şeir kitabının, onlarla publisistik və elmi əsərin müəllifidir. Əsərləri dünyanın bir çox dillərinə tərcümə olunub.

Ən Məşhur Əsərləri:

  • "Gülüstan"

  • "Allah"

  • "Vətəndir"

  • "Fəryad"

  • "Muğam"

  • "Sandıqdan səslər"

Əsərlərinin Bəziləri:

  • Mənim dostlarım (1949)

  • Bahar (1950)

  • Sadə adamlar (1956)

  • Aylı gecə (1958)

  • İnsan və zaman (1964)

  • Bir ürəkdə dörd fəsil (1966)

  • Dəniz-sahil (1969)

  • Bir baharın qaranquşu (1971)

  • Dan yeri (1973)

  • Muğam (1982, ərəb əlifbası ilə)

  • Payız düşüncələri (1981)

  • Axı dünya fırlanır (1987)

  • Ümidə heykəl qoyun (1993)

  • İstiqlal (1999)

  • Ağ atlı oğlan (2002)

  • Əsərləri (5 cilddə, 2001–2002)

Son Nəfəsinə qədər Sözlə Yaşayan Şair

26 noyabr 1991-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının üzvü seçilən şair, 13 fevral 2009-cu ildə, 83 yaşında, uzun sürən xəstəlikdən sonra Bakıda vəfat etmişdir. Hazırda Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur. Onun oğlu İsfəndiyar Vahabzadə diplomatik sahədə çalışaraq Azərbaycanın Belarusdakı səfiri olmuşdur.