📜 Mirzə Ələkbər Sabir –"Sabir susmadı — xalq danışdı, o yazdı zülm titrədi.."


Mirzə Ələkbər Sabir 30 may 1862-ci ildə Şamaxı şəhərində anadan olub. Ailəsi kasıb idi, atasının sabun sexi vardı. Uşaq yaşlarından həm işləyir, həm də dini məktəbdə oxuyurdu. Sonralar o, məşhur şair Seyid Əzim Şirvaninin məktəbində təhsil alaraq müasir elmlərə, ədəbiyyata, xüsusən satiraya meyil göstərdi.

📚 Yaradıcılığı 

Sabir Azərbaycan ədəbiyyatında satiranın ən uca zirvəsinə qalxmış şəxsiyyətlərdən biridir. O, 1903-cü ildən etibarən “Molla Nəsrəddin” jurnalında çıxış etməyə başladı və qısa müddətdə xalqın aynası, haqsızlığın düşməni oldu.

Şeirlərində:

Cəmiyyətin eybəcərliklərini,

Rüşvəti, cəhaləti, din alverini,

Qadın hüquqsuzluğunu,

Rəhbərlərin ikiüzlülüyünü,

Xalqın susqunluğunu


🖋 Əsərləri

✴️ Hophopnamə

– Sabirin ölümündən sonra (1912) nəşr olunmuş əsas yığcam külliyyatıdır.

– Buraya onun satirik və ictimai şeirləri daxildir.

– Adını “Hophop” təxəllüsündən alıb.


✴️ Ən məşhur şeirləri:

1. "Qəzəllimsi" – klassik forma ilə yazılmış, dərin ictimai məna daşıyan qəzəl.

2. "Uşaq və mollaxana" – uşaq təhsili və dini fanatizmə qarşı sərt satira.

3. "Oxu balam" – təhsilin əhəmiyyətini vurğulayan məşhur didaktik şeir.

4. "Əhli-hünər" – əməyi və zəhməti ucadan danışan əsər.

5. "Mən əhli-islaham" – özünü islahatçı elan edən yalançıların ifşası.

6. "Çar Rusiyası haqqında" – hökumətə və məmurlara tənqidi yanaşma.

7. "Züleyxa" – qadın azadlığı mövzusunda yazılmış önəmli şeirlərdən biri.

8. "Oğlum əsgər getdi" – xalqın fəryadı, istibdadın acı nəticəsi

📘 Molla Nəsrəddin jurnalı ilə əlaqəsi


Sabirin yaradıcılığı Molla Nəsrəddin jurnalı ilə sıx bağlıdır. Onun bu jurnalda çıxan şeirləri sayəsində Sabir:

Bütün Qafqazda məşhurlaşdı,

Ciddi təqiblərə məruz qaldı,

Xalqın gözü açıldı, düşüncəyə yönəldi.

🕰️ Son illəri və Ölümü

Sabir ömrünün son illərində ağır maddi vəziyyətdə yaşayıb. Səhhəti pozuldu, vərəm xəstəliyinə tutuldu.

12 iyul 1911-ci ildə, cəmi 49 yaşında Şamaxıda vəfat etdi.


✅ Nəticə

Mirzə Ələkbər Sabir – həqiqəti qorxmadan deyən, sözün qılıncından amansız istifadə edən bir ədib idi. O, satiranı silaha, şeiri güzgüyə çevirdi.Sabir susan xalqın səsi, lal olmuş qəlblərin dili idi.