Abdulla Şaiq – kimdir? Həyatı, yaradıcılığı, əsərləri 

Həyatı 

Abdulla Şaiq 1881-ci il fevral ayının 24-də Tiflis şəhərinin Şeytanbazar adlanan məhəlləsində dünyaya göz açmışdı. Valideynləri – atası Axund Mustafa və anası Mehri xanım – bir neçə il öncə Tiflisə köç etmiş, burada məskunlaşmışdılar. Abdulla ailənin ikinci övladı idi; ondan böyük bir qardaşı – Yusif – var idi. Eyni gün dünyaya gələn əkiz bacısı isə doğulandan qısa müddət sonra vəfat etmişdi.

Təhsili 

Abdulla Şaiq 1889–1893-cü illərdə Tiflisdəki altısinifli ruhani məktəbdə oxumuş, sonra anası və qardaşı ilə birlikdə Xorasana gedərək təhsilini orada davam etdirmişdir. Dövrün maarifçilik ideyaları onun dünyagörüşünə dərin təsir göstərmişdir.


 Pedaqoji və maarifçilik fəaliyyəti

1901-ci ildə Ana dili müəllimi ixtisası almış, həmin ildən rus-tatar məktəblərində ehtiyat müəllimi kimi pedaqoji fəaliyyətə başlamışdır. Ömrünün 34 ilini Azərbaycan maarifinə və təhsil sisteminin inkişafına həsr etmişdir. 1906-cı ildə Bakıda keçirilən I Müəllimlər Qurultayında fəal iştirak etmiş, ana dilinin tədrisi ilə bağlı proqramların hazırlanmasında mühüm rol oynamışdır.


 Ədəbi yaradıcılığı

Abdulla Şaiq maarifçi şair, nasir, dramaturq və tərcüməçi kimi tanınmışdır. O, xüsusilə uşaq ədəbiyyatının inkişafında əvəzsiz xidmətlər göstərmiş, “Tıq-tıq xanım”, “Tülkü və xoruz”, “Yaxşı arxa” və s. uşaq əsərləri ilə məşhurlaşmışdır. Eyni zamanda “Gülşən ədəbiyyat”, “Türk çələngi”, “Milli qiraət” kimi dərsliklər də müəllifidir.

Filmləri 

Əsərlərinin motivləri əsasında çəkilmiş bəzi filmlər:

Rəqs edən bağalar (1935)

Tülkü həccə gedir (1971)

Pıspısa xanım və Siçan bəy (1974)


Əsərlərinin seçmə nəşrləri

Gülşən ədəbiyyat (1910)

Uşaq gözlüyü (1910, 1911, 1915)

Tıq-tıq xanım (1911)

Kimdir haqlı? (1913)

Gözəl bahar (1912)

Bədbəxt ailə (1912)

 Nəticə

Abdulla Şaiq Azərbaycan ədəbiyyatında maarifçi-yazıçı ənənələrinin öncüllərindən olmuşdur. Onun əsərləri uşaqlara yönəlmiş təlim-tərbiyə qayələrini əks etdirməklə yanaşı, milli-mənəvi dəyərlərin aşılanmasında böyük rol oynamışdır. Maarifçilik fəaliyyəti, dərslikləri və uşaq ədəbiyyatına verdiyi töhfələri ilə həm müəllim, həm də yazıçı kimi silinməz iz buraxmışdır.