(Heç kim daş olmur. Sadəcə öz həqiqətinə baxmaqdan qorxur.)

Əfsanə deyir: O, bir zamanlar tanrılarla eyni masaya oturmuşdu.

Əlləri fırçanı tutanda rənglər itaət edərdi. Gözləri bir ruhu tuta biləcək qədər iti, bir uşağın göz yaşı qədər təmiz idi. Onun baxışları bir insanın içini soyudardı — səssizcə, səliqə ilə, iz qoymadan.O qadın rəssam idi. Əslində, rəssamdan daha artığı  insanların ruhunu yansıdan bir güzgü.Fırçası ilə nə şəkil çəkərdi, nə bədən. O, insanın içini boyayardı.Onun şəkillərində gülümsəyən insanlar yox idi —çünki o, gülüşün altındakı sükutu çəkərdi.

Amma bir gecə, onun çəkdiyi son tablonun içindəki adam dönüb ona baxdı... və dedi:

– Bu mən deyiləm.

O an, hər şey susdu.Qadın sarsıldı. Çünki portreti çəkərkən, ona bütün ruhunu vermişdi.Bu rəsm, onun son nəfəsi idi və bu nəfəsi tanınmadı.Ən içdən,  ən səmimi fırça izləri — yalan sayıldı.

O gecə qadının içində bir səssizlik oyandı. Zamanla bu səssizlik zəhərə çevrildi.Əllərindəki fırçalar titrədi...sonra sustu. Saçlarında bir titrəmə ,içində isə  basdırılmış incikliklərin ilanlara çevrildiyi bir sarsıntı vardı. Hər biri bir xəyanətin, bir susdurulmuş həqiqətin, bir “sən yanılırsan”ın izini daşıyırdı. 

Gözləri dondu.Üzündəki ifadəsi silindi. Artıq insanları deyil—içindəki qaranlığın əksini çəkirdi. İnsanlar onu anlamadı. Onun susqunluğunu qorxu kimi yozdular.

“Daşa söndürən qadın”, “İlanlı lənət” dedilər.

Amma heç kim soruşmadı:

“Səni belə edən nə idi?”

O gündən sonra o qadın bir kölgəyə çevrildi.Səssiz bir fısıltıya.Tənhalıqda daş kəsilmiş bir səsə.Unudulmuş bir nağılın sonuncu səhifəsindəki ləkəyə.İllərlə heç kim ona yaxınlaşmadı.

Ta ki, bir gün...

Yağışla islanmış, başı aşağı, boynunda qəribə bir medal asılmış bir adam çıxana qədər.Səssiz idi. Amma baxışları danışırdı.Qadının qarşısında dayandı. Gözlərinə baxdı.

Və… daş olmadı.

O qadın ilk dəfə baxışını yayındırmadı. İlk dəfə nəfəsini tutdu.

– Sən niyə donmadın? – deyə soruşdu.

Kişi susdu. Gülümsəmədi. Qorxmadı.

– Çünki mən gözə yox, içindəki fırtınaya baxdım, – dedi.

O anda hər şey dəyişdi.İlanlar səssizləşdi. Gözlər yumşaldı.Qadının sinəsində illərlə buz tutmuş bir yer əriməyə başladı.İçində bir şey — çox köhnə, çox həssas duyğular  bir anda dirildi.

Qadın astaca addım atdı. İndi səsi titrəyirdi:

– Sən... məni haradan tanıyırsan?

Kişinin gözləri dərinləşdi. Nəfəsi kəsildi. Cavabı ürəyindən gəldi:

– Mən... sənin son çəkdiyin portretdəki kişiyəm.

Qadının dizləri titrədi. Ayaqları yerə kök salmış kimi dondu.

– Sən... o idin?

Kişi başını əydi.

– Bəli. O portreti yandıran... mən idim.

– O baxışlardan qorxub qaçan.

– Sənin fırçan mənim yalanımı üzə çıxaranda, mən sənə yox, həqiqətə əsəbiləşdim.

Sükut çökdü. Bu sükut boş deyildi — dolu, yüklü, nəfəs alan bir sükut idi.Qadın əllərini yumdu. Gözləri yaşardı.

– Demək... sən mənim illərlə gözlədiyim adamsan...

Kişi susdu.

Amma baxışlarında cavab vardı.Qadın bir addım daha atdı.Amma o an kişi geri çəkildi.Bir addım. Sanki içində nəsə dəyişdi.Qadın baxışını dondurdu.

– Nə oldu?

Kişinin səsi titrədi:

– Gözlərində indi... başqa birini görürəm.

– Kimi?

– Məni daş edən qadını yox...

– Məni bağışlayan, amma özünü unudan qadını.

Qadın bir anlıq nəfəsini tutdu.O an anladı.Bu kişi, bəlkə də heç var olmamışdı.Bəlkə də bu, onun öz içində daxili dünyasında yaratdığı o kişi ilə sonuncu danışığı idi.O kişi artıq yaşamırdı.Amma qadın onu heç vaxt tam buraxmamışdı.İndi isə...Bu baxışla, bu səssizliklə, bu cümlə ilə... buraxırdı.Qadın yerə oturdu.Gözlərini yumdu. İlanlar saçından düşdü. Səssizlik ətrafında nazik bir pərdə kimi dolaşdı. Amma artıq o, daşlaşmamışdı.Uzun illərin yığılmış yükü, qaranlıq kölgələr, dərindən gələn incikliklər hamısı yavaş-yavaş yoxa çıxırdı.Sanki dondurulmuş bir gölün buzunun çatlaması kimi, o donuq ürək əriməyə başladı.Bir zamanlar rəssam olan qadın, fırçasını yenidən qaldırdı. Amma bu dəfə öz portretini çəkirdi. Yalnızca üzünü deyil  bütün qəlbini, ruhunu, keçmişi və gələcəyi bir yerdə.Hər fırça toxunuşu ilə özünə bağışlamağa başladı.Hər rəngdə sükutdan doğan səs, hər xəttdə həqiqətdən qopan işıq var idi.O, artıq daş deyildi.O, öz sükutundan çıxaraq, səsə çevrilirdi.İçindəki ilanlar yoxa çıxmışdı. Yerinə, səssiz və möhkəm bir güc doğmuşdu — vicdanın səsiylə dolu, həm həssas, həm də dözümlü bir güc.Qadın gözlərini açdı.Dünyaya baxışı əvvəlkindən fərqli idi.Qorxu yox idi. Sükut yox idi.Yalnız səmimiyyət, barış və yenidən doğuşun ətri vardı.Amma...Qadının gözləri birdən qaranlıqla doldu.Çünki qarşısında dayanmış o adam birdən əlini cibindən çıxardı.Əlinə kiçik, köhnə bir portret tutdu.O portret qadının ilk çəkdiyi portret idi.Gözləri bağlanmış, səssiz, amma ölümdən də dərin bir sükutda donmuş qadın.

Kişi (ya da ruh), sükutla dedi:

– Bu sənin ilk əsərin. Amma onu heç vaxt başa çatdırmadın.

Qadın heyrətləndiyi anda, kişi addım atdı, portreti qadının qarşısına qoydu.

– Bu, sənə həqiqəti göstərməyə başladı, amma sən tamamlamadın.

Qadın titrəyərək portreti götürdü.

– Nə etməliyəm? — pıçıldadı.

Kişi gözlərini yumdu.

– Özünü tam qəbul etməlisən.

– Hər iki qadını : həm susanı, həm danışanı.

– Hər iki sirri : həm gizlədiləni, həm açıq olanı.

Sonra kişi yox oldu. Qadın tək qaldı, amma artıq zehnindəki sual işarələriylə birgə tənha deyildi.Çünki indi əlində həqiqətləri tam göstərən bir güzgü vardı.

Baxışlar öldürmür — sadəcə, içindəki qaranlığı göstərir.O da səni daş kimi hərəkətsiz buraxır.

Amma sonunu sən seçirsən: daş olaraq qalmaq, yoxsa işıq olmaq.