“Baxan gözün qaranlığında, itən ruhun izi gizlidir.”

Gecə, yavaş-yavaş hər şeyi bürüyür, meşənin qaranlığına sirli pərdə kimi yayılırdı. Hər budaq və yarpaq, sanki nəfəsini saxlamış, dərin bir sükuta qərq olmuşdu. Hava donmuş, zaman da qaranlığın içində ilişib qalmış kimi idi.Bu susqunluq, soyuq və ağır, ürək döyüntüsünü hiss etdirən bir səssizliyə işarə edirdi. Meşənin içində hər şey dayanıqlıq və gözləmə hissi ilə dolmuşdu. Qaranlığın bürüdüyü ağacların uzun kölgələri, sanki əllərini uzadıb, hər şeyi tutub saxlayırdı, ay isə artıq işıq saçmırdı. Göy üzündəki laqeyd və donuq ay, səmanın soyuq gözlərinə bənzəyirdi; sanki bütün varlığını itirmiş, yalnız müşahidəçi olaraq dayanmışdı. Bu gecə ay, ancaq  hökmranlıq etmədən, özündən kənar şəkildə olanları müşahidə edirdi. Qaranlıq, ayın yoxluğunda daha da dərinləşirdi, sanki dünya tamamilə başqa bir dimenziyaya çevrilmişdi. Gecənin sərinliyi ruhları uzaqlaşdırır, qəlblərə yavaş-yavaş soyuq bir əl toxunurdu. 

Qədim əfsanəyə görə, hər yüz ildən bir dəfə, ayla yer arasında görünməz, yalnız seçilmişlərin keçə biləcəyi bir dəhliz açılırdı. Bu dəhlizdə zaman və məkan sərhədləri yox olurdu, ruhlar və yaddaşlar qarışırdı. Dəhlizə girənlərdən heç kim geri qayıtmırdı. Geri dönənlərin isə ruhları yarımçıq, zədələnmiş və dərin sükuta qərq olmuşdu. Onların gözləri artıq dünyaya baxmır, boşluğa zillənmişdi. Hər kəs onların arxasında itmiş sirrin ağırlığını hiss edirdi.Bu gecə, həmin o əsrarəngiz gecə idi.Əllərdə köhnə, tozlu bir şəkil var idi. Şəkil meşənin yuxarıdan çəkilmiş qaranlıq mənzərəsini göstərirdi; havada asılı altı süpürgə və odun ətrafında dayanmış kölgə fiqurlar var idi. Heç bir üz görünmürdü , yalnızca kölgələrdən ibarətdi. Lakin ortadakı kölgənin formasında qəribə, tanış bir işarə vardı. Sanki zamanın dərinliyindən gələn yad bir yaddaş peyda olmuşdu. Şəkilin üstündəki xətlərin arasından soyuq nəfəs, unudulmuş hekayələr fısıldayırdı.Odun sükutdakı yeganə səs kimi çartıldayırdı.Bu, qırılmış susqunluğun ilk nəğməsi idi. Süpürgələr havada donmuş, hərəkəti dayanmışdı, sanki onları oyadacaq, görəcək biri gəlməsini gözləyirdi. Amma nə üçün? Niyə? Bu sirli  anının cavabı havada asılı qalmışdı.Kölgələr yavaş-yavaş titrəyərək həyat tapdı. Onların hər birinin hərəkəti təmkinlə, amma qaçılmaz olaraq baş verirdi. Bir kölgə tədricən qarşıya çevrildi. Sifəti yox idi — duman və qaranlıqdan ibarət idi. Buna baxmayaraq gözlərində, qaranlığın dərinliyində itmiş  həyatın acı və qorxusunu daşıyan bir işıq yanırdı. Qəflətən beynində  səssiz  fısıltı yayıldı — bu sözlər deyil, ruhun dilində olan bir çağırış idi:

“Burdan geri qayıtmaq olmur.”

Bu xəbərdarlıq sanki havadan asılmış, danışılmamış, amma daim orada olan bir hədiyyə idi. Ayaqlar torpağa yapışmışdı. Geri çəkilmək istəyi vardı, amma hər addım ağırlıqla dolmuşdu. Meşə onu udurdu, nəfəs almaq çətinləşirdi, hərəkət məhdudlaşırdı. Görünməz bir ip kimi torpaq və kölgələrlə bağlanmışdı.Seçim qarşısında idi — ya qorxu ilə baxıb sirrin dərinliyinə daxil olmaq, ya da susub, sükutda, qaranlığın içində itmək məcburiyyətində idi.Birdən odun ətrafında dayanan kölgələrdən biri, digərindən fərqli olaraq, daha aydın və canlı bir siluet aldı. Uzun, köhnə paltarlı, başında ucu sivri papaq olan cadugər, əllərində qədim bir süpürgə tuturdu. Onun gözləri qaranlıqdan parlayan iki kiçik işıq kimi titrəyirdi. Cadugərin mövcudluğu meşəyə əlavə bir ağırlıq və mistik bir sükut gətirdi. O, sanki zaman ilə qarışmış əsrlərin yükünü daşıyan bir varlıq kimi görünürdü.Cadugər səssizcə, amma möhkəm addımlarla yaxınlaşdı. Hər addımı torpağı titrədirdi, odun çırağı isə daha da alovlanmış kimi parıldayırdı.“Bax,” — cadugərin səsi qaranlıq və qısqanclıq dolu fısıltı kimi gəldi, — “burdan çıxmaq istəyən sirrin dərinliyinə baxmalıdır. Amma diqqətli ol. Sirr, gözlə görünən deyil, hisslə tapılan və ruhla daşınandır.”Bu sözlər havada əks-səda doğurdu, meşə cadugərin sözlərini qəbul etdi.Gözlər yenidən kölgələrə qayıtdı. O an hər şey dondu.Odun çırağı sönmədi, amma ətraf qaranlıq bir boşluğa qərq oldu. Zamanın axışı kəsildi; dünya bir an əridilərək yox oldu.Bədəni ilə səsi yox oldu, yalnız geriyə nə sağ, nə ölü varlığı qalmış, sirrin dərinliyində ilişmişdi.Səhər açıldı. Meşə yenə susqun, soyuq və sirr dolu idi. Artıq nə kölgələr,nə cadugər var idi. Yalnız torpaqda yanmış bir şəkil qalmışdı. Eyni şəkil olsa da  indi üzərində yeni bir fiqur var idi — yeddinci kölgə. O izahı mümkün olmayan, amma  qaranlığın özündən yaranan yeni bir sirrin parçası idi.Torpaq dumanlı, unudulmuş arzuların və yuxuların qoxusu ilə dolmuşdu. Kölgələr yavaş-yavaş hərəkətə gəldi, sirri bağlayan qapıların ağır ağır bağlanmasını izləyirdi.Gecə, meşə və sirr bir-birinə qarışaraq yoxluğun ən dərin qatına çevrildi. O, an havadan zəif bir fısıltı gəldi:

“Sirri görənlər artıq yola davam edir...”

Sirr nə idi? Baxan gözün içinə girib yox olmaq, yoxsa sirrin özünün yoxluğu?Yoxa çıxan artıq yox idi. Amma sual havada asılı qaldı:

“Bu gecə baxışınla sirr dəyişdimi, yoxsa sirr səni dəyişdi?”